"ΟΡΕΙΑΣ"

Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες στιγμές που περάσαμε στη διάρκεια των εξορμήσεων με το Σύλλογο μας, ήταν και η επίσκεψη μας στο Μουσείο - Βιβλιοθήκη του Στρατή Ελευθεριάδη “TERIADE”.
Κρυμμένο μέσα σε ένα μικρό ελαιώνα της Βαρειάς, δίπλα στο Μουσείο Θεόφιλου με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του είναι ένας από τους πιο αξιόλογους αλλά δυστυχώς όχι και τόσο γνωστούς (ακόμα και σε μας τους ντόπιους) επισκέψιμους χώρους.
Η επίσκεψη έγινε πριν την διαδρομή μας “Καρύνη – Ανεραίδα”, τον τόπο όπου γυρίστηκε η ελληνική βουβή ταινία “Δάφνης και Χλόη” το 1931 και θέλοντας να ανακαλύψουμε την σχέση του μυθιστορήματος με το Μουσείο, βρεθήκαμε εκεί.
Το Μουσείο - Βιβλιοθήκη TERIADE ιδρύθηκε το 1979 από τον Στρατή Ελευθεριάδη (πιο γνωστόν σαν TERIADE) με σκοπό να φιλοξενήσει ένα μέρος του εκδοτικού του έργου και την συνεργασία που είχε με τους μοντέρνους ζωγράφους της εποχής του (Σαγκάλ, Πικάσο Ματίς) κ.α.
Γεννημένος στην Βαρειά της Λέσβου το 1897 (το πατρικό του σπίτι είναι δίπλα στο Μουσείο) στα 18 του έφυγε για το Παρίσι με σκοπό να σπουδάσει νομική αλλά τελικά το ενδιαφέρον του για την ζωγραφική, (στην εφηβεία του ζωγραφίζει κάποιους πίνακες), στρέφεται στην εμβάθυνσή της και γίνεται τεχνοκριτικός.
Το 1937 ίδρυσε τον εκδοτικό οίκο VERVE (ΟΙΣΤΡΟΣ) και αρχίζει μια ανεπανάληπτη εκδοτική δημιουργία που συνεχίστηκε μέχρι το 1971.
Όπως έλεγε ο ίδιος: “Το VERVE γεννήθηκε τον Δεκέμβριο του 1937. Σε περιόδους αγωνίας γίνονται τέτοια πράγματα. Όταν υπάρχουν μεγάλες κρίσεις, όταν βρισκόμαστε πραγματικά σε απόγνωση και δεν έχουμε τίποτα να χάσουμε. Ή μάλλον φοβόμαστε ότι όλα θα χαθούν και τότε όλοι είναι ικανοί για παράτολμες και παθιασμένες πράξεις.”
Παράλληλα με την έκδοση του VERVE παροτρύνει τους διάφορους καλλιτέχνες φίλους του για την δημιουργία των 'Μεγάλων Βιβλίων'.
Η ιδέα του εικονογραφημένου βιβλίου είναι αποτέλεσμα της εκδοτικής του εμπειρίας αλλά και της γνωριμίας του με την ζωγραφική του μεσαιωνικού χειρογράφου.
Συνεργάζεται μαζί τους εμπνέονται από την παγκόσμια λογοτεχνία και φτιάχνουν τα Μεγάλα Βιβλία κείμενο και ζωγραφιά όπως τα μεσαιωνικά χειρόγραφα Έτσι ο Σαγκάλ ζωγραφίζει το “Δαφνης και Χλόη”, την “Βίβλο”, ο Γκρομέρ τον “Μάκβεθ”, κ.α.

Εδώ πρέπει να τονιστεί ότι τα τεύχη του VERVE είναι αναπαραγωγές
πινάκων ζωγραφικής και σχεδίων που ήδη υπήρχαν, ενώ τα Μεγάλα Βιβλία είναι πρωτότυπα έργα τέχνης (λιθογραφίες, χαλκογραφίες, κ.α.) σε πολύ περιορισμένο αριθμό εντύπων αριθμημένα και υπογεγραμμένα από τον ίδιο τον καλλιτέχνη.
Στην είσοδο του Μουσείου η πρόεδρος μας έκανε την εισαγωγή και με τον δικό της χαρακτηριστικό τρόπο μας έβαλε στο κλίμα της επίσκεψης, οπότε μετά την καθιερωμένη φωτογραφία μπήκαμε στο ανακαινισμένο μουσείο.
Θέματα και χρώματα, χρώματα και ιδέες, ιδέες και κινήματα. Όμορφη παρουσίαση, μοντέρνος τρόπος προσέγγισης, η ζεστή φιλοξενία του φύλακα, η αίσθηση μιας άλλης δημιουργικής εποχής.
Περιηγηθήκαμε στον χώρο, θαυμάσαμε τα όμορφα χρώματα του “Δάφνης και Χλόη” και των άλλων έργων και βγαίνοντας έξω καταλάβαμε ότι εκεί μέσα μπορεί κάποιος να παρακολουθήσει έναν διάλογο μεταξύ ζωγραφικής και ποίησης.
Αυτός άλλωστε ήταν και ο πρωταρχικός σκοπός του Στρατή Ελευθεριάδη - Teriade.

Φωτογραφίες

Επιμέλεια

Κείμενο: Ελένη Κρητικού
Φωτογραφίες: Βασίλης Παπαδόπουλος